SPOR HEKİMLİĞİ
Spor hekimliği dünya Spor Hekimliği Federasyonu’nun (FIMS) tanımına göre, egzersiz, antrenman ve sporun veya aksine hareket eksikliğinin (sedanter yaşamın) sağlıklı ve hastalıklı bireyler üzerindeki etkilerini inceleyen, tanı, önlem, tedavi ve rehabilitasyon konularında harekete katılan her yaştaki ve cinsteki bireylere yardımcı olacak çalışmalar üreten teorik ve uygulamalı bir tıp dalı olarak ifade edilmektedir.
Yaşam kalitesini arttırmak için egzersiz ve spora katılımı özendirmek ve katılım sırasında ortaya çıkan sorunları en kısa zamanda çözümleyerek aktiviteye geri dönüşü sağlamak spor hekimliğinin temel uğraşısıdır. Bu tanımlardan da anlaşılacağı gibi asıl anlamda spor hekimliğinin sadece yaralanmaların tedavisi ile değil aynı zamanda egzersiz ve spor performansının değişik yanları ile de ilgili olduğunu görmek mümkündür.
Günümüzde egzersiz ve sporun insan sağlığı üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini ortaya çıkarmak, sorunların teşhis ve tedavilerini, sporcu performansının tıbbi yönlerini klinik ve araştırmalar çerçevesinde ele almak için pek çok disiplin ortaklaşa bir işbirliği içindedir. Bunlar arasında beden eğitimi uzmanı, spor psikoloğu, spor fizyoterapisti, beslenme uzmanı, ortopedist, fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı, kardiyolog ve spor hekimi vardır.
Bölümümüzde verilen hizmetler;
Koruyucu Sporcu Sağlığı Hizmetleri
Koruyucu sağlık hizmetleri sağlıkta ilk basamaktır ve büyük önem taşır. Sporcu sağlık muayeneleri daha çok lisans vizeleri sırasında yapılan ve spor yapmaya uygunluğa onay veren bir uygulamadır. Geniş bir çerçeveye sahiptir ve spor dallarına göre farklılık gösterir. Bireylerin performans sporuna başlamadan önce sağlık açısından spora uygunluğunun değerlendirilmesini, devam eden sporcuların ise belirli aralıklarla düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmesini sağlayan lisans muayeneleri istenmeyen durumların ortaya çıkmasını önlemek açısından çok önemlidir ve hafife alınmamalıdır.
Sporcu sağlık eğitimi koruyucu sağlık hizmetleri içinde etkili bir yöntemdir ve süreklilik arz etmelidir. Sporcular yaralanmalara neden olan faktörler, yaralanmaların önlenmesinde alınması gereken önlemler, sportif riskler, ilk yardım ve benzeri konularla ilgili bilgilendirilirler. Bu eğitimi alan sporcuların daha az spor yaralanması yaşadığı ve yaralanmalarla daha kolay baş edebildikleri bilinmektedir. Fiziksel uygunluk testleri ve performans testleri ile sporcunun kuvvet, dayanıklılık, esneklik, çeviklik gibi özellikleri ile vücut tipi saptanır. Bu testler performansın korunması ve geliştirilmesinde, yetenek seçiminde ve bireyin kendine uygun branşa yönlendirilmesinde önemli olduğu kadar olası yaralanmalara karşı da koruyucudur. Performansın eksik ya da zayıf bileşenlerini tespit edip geliştirilebilmesi için uygun zemin hazırlar.
Hastalık/Yaralanmalarda Tanı ve Tedavi
Spor yaralanmaları çoğu zaman kas-iskelet sistemi hasarları şeklinde kendisini göstermekle birlikte nadiren yaşamı tehdit eden durumlarla da karşılaşılabilir. Genel popülasyonda görülen hastalıkların hemen tümü sporcuda da ortaya çıkabilir. Sporcunun problemi tespit edilerek önemli bir kısmı bölümümüzde çözülürken, farklı sağlık sorunları veya ihtiyaç durumunda ilgili bölümlere konsülte edilerek Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Yeniboğaziçi ’nin geniş teşhis ve tedavi olanaklarından yararlanılır.
Sportif Rehabilitasyon Hizmetleri
Sporcunun fizyolojisi normal bireylere göre farklılıklar gösterir. Dolayısıyla rehabilitasyon süreci bu farklıklar dikkate alınarak planlanmalıdır. Spor yaralanmalarının önemini spordan uzak kalınan süre belirler. Bu süre ne kadar uzun olursa sporcunun performans kaybı da o kadar yüksek olur. Sportif rehabilitasyon sporcunun aktiviteye dönmeden önceki son sağlık aşamasıdır. Sporcunun yaralanmaya bağlı fiziksel ve psikolojik kayıpları bu dönemde giderilmeye çalışılır. Eksik yada sorunlu bileşenler belirlenerek düzeltilir veya iyileştirilir. Tüm bileşenler istenilen seviyeye geldiğinde de sahalara dönmesine izin verilir. Sportif rehabilitasyonun yanlış ya da eksik yapılması sahaya dönüş süresini uzatabileceği gibi kronik spor yaralanmalarının da en önemli sebeplerindendir. Birey rehabilitasyonun ilk aşamasını tamamladıktan sonra tam fonksiyonel iyileşme için spesifik ve bireysel bir program uygulamalıdır. Bu program sadece sporcuyu aktiviteye döndürmeye odaklı değil daha iyi bir şekilde dönmelerini sağlamaya ve yaralanmanın tekrarı riskini de minimalize etmeye uygun olarak dizayn edilmelidir.
Kronik Hastalıklarda Egzersiz
Günümüz toplumunda bireylerin giderek azalan fiziksel aktiviteleri beraberinde birçok kronik hastalık sıklığında artışı da beraberinde getirmiştir. Düzenli ve iyi planlamış egzersiz reçeteleri farklı hastalıklarda hastalığın tedavisinde önemli bir yardımcı tedavi unsuru olarak tüm dünyada giderek yaygınlaşan bir şekilde uygulanmaktadır. Uygulanan egzersiz reçetelerinin sadece yaşam süresi değil yaşam kalitesi üzerine de olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Günümüzün en büyük sağlık sorunlarından olan obezite, diabet, hipertansiyon, depresyon gibi birçok hastalıkta egzersiz reçeteleri tedaviye yardımcı olarak kullanılmakta ve hastalığın seyri üzerine belirgin olumlu etki göstermektedir. Sadece hastalıkların tedavisinde değil önlenmesinde de egzersizin çok önemli bir yeri olduğu bugün artık bilinen bir gerçektir. Bu bilgiler ışığında bölümümüze başvuran hastalara gerekli konsültasyon ve tetkikleri takiben bireye özel olarak egzersiz reçeteleri düzenlenmektedir.