Kol ve bacak şişliklerinin bir çok nedeni bulunur. Bu nedenlerden birisi toplardamarlar içinde pıhtı oluşmasıdır.
Vücudun derin toplardamarı içerisinde pıhtı meydana gelmesi, derin ven trombozu (DVT) olarak tanımlanır. Derin ven trombozunda, toplardamar içindeki kan pıhtı yaparak damarı tıkar ve kalbe geri dönen kan, bu tıkanıklık nedeniyle geride birikir. Tıkanıklığın olduğu damarın yerine göre, hastanın bacağı, kolu veya bir iç organı şişer, ağrır ve dolaşım bozulur.
Toplardamar içinde pıhtı oluşmasına yol açan nedenler şunlardır:
- Uzun süre hareketsiz kalma (uzun süren yolculuklarda hep aynı pozisyonda hareketsiz oturma, büyük ameliyatlar, yatalaklık hali, felç geçirilmesi) nedeniyle kanın özellikle bacak damarlarında göllenmesi
- Bağışıklık sisteminin, üzerinde pıhtı oluşan bazı yüzeyleri yabancı tanıyarak bu yüzeylere saldırısı (antifosfolipid sendromu)
- Şişmanlık
- Kanser nedeniyle damarların bozulması
- Kalıtsal olarak pıhtı oluşmasına eğilimi olanlarda doğum kontrol hapları kullanılması
- Travmalar sonrasında damarların zedelenmesi veya damar içine yerleştirilen kataterlerin damar duvarında oluşturduğu zedelenmeler
- Gebelik ve doğum sonrası dönemde çeşitli nedenler
- Kalıtsal pıhtılaşma bozuklukları
Ödemlerin diğer nedenleri arasında; kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, tiroid bezinin çok ya da az çalışmasına bağlı hastalıklar ve lenf ödem sayılabilir.