Diz ağrılarının kaynağı eklem içi dokular ya da eklem çevresindeki kas, tendon(kiriş), bağ ve keseler olabilir. Akut diz ağrısı genellikle travma kökenlidir ama kronik diz ağrısı nedenleri arasında genellikle romatizmal patolojiler yatar. Ağrının nedenine bağlı olarak hasta, ağrıyı diz kapağında, diz önünde, diz arkasında hissedebilir.

Diz vücuttaki en karmaşık ve en büyük eklemlerden biridir. Gün içinde pek çok hareketimize bağlı olarak çok fazla kullanıldığı için yaralanma, incinme olasılığı da çoktur. Konu diz olduğunda, karmaşık yapısından dolayı pek çok farklı sorun söz konusu olabilir. Diz ağrısının yeri ve ağrının şiddeti, ağrının neden kaynaklandığına bağlı olarak değişir.

Diz ağrısına eşlik eden bazı diğer belirtiler şişme ve sertlik, kızarıklık, dokunulduğunda sıcaklık, çıtırdama sesi, kilitlenme ya da dizi tamamen düz hale getirememe olabilir.

YARALANMALARIN NEDEN OLDUĞU DİZ AĞRILARI
Yaralanmalar dizdeki bağları, tendonları, diz eklemini çevreleyen ve bursa adı verilen sıvı dolu kesecikleri, kemikleri ya da kıkırdağı etkileyebilir. Diz ağrısına yol açan en genel diz yaralanmaları şu şekilde sıralanabilir:

Patellar (Diz Kapağı) Tendinit
Patellar tendinit, bir ya da birden fazla tendonun iltihaplanması durumudur. Tendonlar, kemik ve kasları birbirine bağlayan, kalın ve ipliksi kordonlardır. Koşucular, kayakçılar ve bisikletçilerde, üst bacağın ön kısmındaki kasları kaval kemiğine bağlayan patellor tendonda iltihaplanma daha sık görülür. Bu iltihaplanmanın belirtilerinden biri de diz ağrısıdır.

Menisküs Yırtığı
Menisküs dokusu dayanıklı ve lastik gibi bir kıkırdaktan oluşur ve kaval kemiği ile uyluk kemiği arasında, bir şok emici gibi hareket eder. Dize ağırlık vermişken ani bir dönüş yapılırsa, yırtılabilir. Menisküs yırtığı daha çok futbolcularda ve dize fazla ağırlık verilen diğer spor dallarıyla uğraşanlarda görülür. Öte yandan dizini zorlayan ve dize sert darbe alan herkesin başına gelebilir. Ağrı, şişlik ve hareketin kısıtlanması, dizde kilitlenme belirtileri arasındadır.

Ön Çapraz Bağ (ACL) Yaralanmaları
ACL rüptürü, kaval kemiği ile uyluk kemiğini birbirine bağlayan dört bağdan biri olan, ön çapraz bağın yırtılmasıdır. Basketbol oynayan veya kayak yapan kişilerde sık görülür çünkü ani yön değiştirme yırtığın en büyük nedenlerden biridir. Doğrudan dize darbe alınması veya bir zıplamanın ardından da ön çapraz bağ yaralanabilir. Ağrı ve şişlik ilk belirtileri arasındadır.

Diz Bursiti
Bazı diz yaralanmaları, dizdeki bursalarda (eklem kemiğini saran kesecikler) iltihaplanmaya yol açar. Bu kesecikler sayesinde tendonlar ve bağlar eklemin üzerinden yumuşakça kayar. Diz bursitinin ağrı, kızarıklık, şişme ve hareket kısıtlanması gibi belirtileri vardır.

DİZ AĞRISININ YARALANMA DIŞINDAKİ NEDENLERİ

Dizin Kilitlenmesi
Dizin hareketini kısıtlayan kilitlenme, kıkırdak yırtılmasından kaynaklanıyor olabilir. Yırtılan kıkırdağın bir bölümü diz eklemine doğru kaydığında, dizi düz şekilde tutmakta zorluk yaşanır.

Osteoartrit (Eklem Kireçlenmesi)
Osteoartrit ya da bilinen adıyla kireçlenme, yıllar içerisinde, eklemlerde aşınma ve özellikle eklem kıkırdaklarında bozulma nedeniyle meydana gelir. İltihaplı olmayan romatizmal hastalıktır. Kıkırdağın hasar görmesi ağrıya neden olur. Kilo sorunları, yaralanmalar, eklem hastalıkları, ailede kireçlenme veya kas zayıflığı gibi farklı nedenleri olabilir. Daha çok ilerleyen yaşlarda, yaşlanmaya bağlı olarak görülür. Kireçlenme söz konusu olduğunda, dizin uzun zaman hareketsiz kalması veya tam tersi dizin çok hareket ettirilmesi ağrıyı arttırır.

İltihaplı Romatizmal Hastalıklar
İltihabi romatizmal hastalıklar (Gut, Behçet sendromu, Ailevi Akdeniz Ateşi gibi) hemen her yaşta görülebilir ve sadece eklemleri değil, vücudun tümünü etkiler. Bu gruptaki hastalıklar bağışıklık sistemi bozukluğu ile ilgilidir. İltihaplı romatizmal hastalıklarda ağrı, dizler de dahil olmak üzere vücudun tüm eklemlerini etkileyebilir. Ağrı günlerce sürer ve şişlik, hareket kısıtlılığı, halsizlik, iştah kaybı benzeri belirtiler eşlik edebilir.

Osgood-Schlatter Hastalığı
Daha çok büyüme çağında olan ve sporla ilgilenen gençleri etkileyen, ağrılı bir şikayettir. Dinlenme sırasında dizde hafif bir ağrı hissedilir. Diz hareket ettirildiğinde ise ağrı keskinleşir. Diz kapağı altındaki bölgede hassasiyet ve şişlik görülür.

Kondromalazi patella
Bu rahatsızlıkta ağrı dizin ön kısmında olur ve genellikle dizi öne uzatırken bir gıcırdama hissi yaratır. Dizi bükerek uzun saatler oturmak, merdiven inip çıkmak, diz çökmek, çömelmek ağrıyı daha da arttırır. Koşmak gibi dizin sürekli baskıya maruz kaldığı, dizin aşırı kullanımından dolayı bu durum ortaya çıkabilir. Aynı zamanda ayak ve diz kemiklerindeki kötü dizilim ya da dize darbe alınması da bu rahatsızlığa neden olabilir. Genellikle fizik tedavi önerilir.

NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ?

• Dizinize ağırlık veremiyorsanız.
• Dizde belirgin şekilde bir şişlik olduğunda.
• Dizinizi bükmekte ya da düz hale getirmekte zorluk çektiğinizde.
• Diz veya bacakta gözle görülür bir şekil bozukluğu olduğunda.
• Dizdeki ağrı, şişlik ve kızarıklığın yanı sıra ateşiniz de yükseldiğinde.
• Diziniz tutmadığı için düştüğünüzde.