Gastroenteroloji; sindirim sisteminde ağızdan başlayarak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak, karaciğer, safra yolları ve pankreas hastalıklarının tanı ve tedavisiyle ilgilenen bilim dalıdır.

Gastroenteroloji bölümünün çalışma alanı oldukça geniştir. Yemek borusu ve mide hastalıklarından, bağırsağa bağlı gelişen hastalıklara, karaciğer, safra kesesi ve pankreas ile ilgili hastalıkların teşhis ve tedavisi bu alanda gerçekleştirilir. Teşhiste kullanılan yöntemler genellikle endoskopik yöntemlerdir. Bu yöntemlerden mide için olanı gastroskopi, kalın bağırsak için olanı da kolonoskopi olarak adlandırılır. Hastanın vücuduna ince bir boru ucunda yer alan kameralar gönderilmek suretiyle bölge incelemesi yapılır. Endoskopi ve kolonoskopi işlemleri esnasında hastanın herhangi bir rahatsızlık hissetmemesi için sedasyon işlemi uygulanır.

Aslında birçok sindirim sistemi hastalığının benzer semptomları vardır. Önemli olan ciddi ve hayatı tehdit eden hastalıklar ile yaşam tarzı değişiklikleri ve basit medikal tedaviyle düzelebilecek hastalıklara doğru tanıyı koyabilmektir.

Gastrointestinal sistem ağızdan başlar, yemek borusu (özofagus), mide, ince ve kalın bağırsaklar ile devam ederek anüste sonlanır.

Yemek borusu hastalıkları;

Yutma güçlüğü ve ağız kokusu gibi semptomların sebebi olabilir. Reflü başta olmak üzere, yemek borusunu ilgilendiren kanama,  yemek borusu iltihapları, tahriş edici maddelerin yarattığı hasarlarda ve özofagus kanseri gibi ciddi hastalıklarda tanı ve tedavi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılır.

Mide hastalıkları;

Mide şikayetleri toplumda sık görülür. Dış dünyaya açık olan midenin birçok farklı hastalığı ortaya çıkabilir. Strese bağlı mide asidinin artması da bu hastalıkları artırır. Karın ağrısı ve mide ekşimesi gibi şikayetlere bağlı olarak gastrit, ülser, reflü, mide fıtığı, mide kanseri gibi hastalıkların teşhis ve tedavisi gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılır.

Bağırsak hastalıkları;

Bağırsakların genel işlevi midede öğütülmeye başlayan gıdaların emilmesini sağlamaktır. İnce bağırsaklar midenin bitimi ile başlar. İnce bağırsağın ilk bölümü 12 parmak bağırsağı olarak bilinir. Bu bölge ülserlerin en sık görüldüğü bölgedir. Mide kanamaları da en sık bu bölge ülserlerinden kaynaklanır. Ayrıca gluten alerjisi olan Çölyak hastalığında da tanı için bu bölgeden biyopsi almak gerekmektedir. Bağırsak hastalıkları genelde karın ağrısı, iştah kaybı ve ishale neden olabilir.

Kolon dediğimiz kalın bağırsakların da kendine özgü hastalıkları vardır. Divertiküller, spastik kolon ve polipler bu gruptadır. Kolon polipleri ileride kansere dönüşebileceği için kolonoskopi ile görüldüğünde çıkarılmalıdır. Ayrıca kolon kanseri tarama programı dahilinde 45 yaşından büyük her birey mutlaka kolonoskopi yaptırmalıdır.

Hem ince hem de kalın bağırsakların ortak hastalıkları olan kronik iltihabi hastalıkların (Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı) tanı ve tadavisi de gastroenteroloji bölümünde yapılır.

Anal kanal hastalıkları;

Anal fissürler (makat çatlaması), fistül, hemoroid, anal pruritus (anal kaşıntı) makat bölgesinde oldukça sık görülmektedir.

Karaciğer, safra ve pankreas hastalıkları;

Karaciğer hastalıkları son derece önemli hastalıklar arasında yer alır. Gastroenteroloji hekimlerinin en sık karşılaştığı hastalıklar arasında karaciğer hastalıkları bulunmaktadır. Bunlar; karaciğer sirozu, portal hipertansiyon, karaciğer apseleri, karaciğer kist hidatiği, karaciğer kanseri, iyi huylu karaciğer tümörleri, hepatit A, hepatit B, hepatit C ve hepatit D gibi hastalıklardır.

Safra hastalıkları da karaciğer ve pankreasla bağlantılı gelişen hastalıklar arasında yer alır. Safra yollarında gelişen bazı hastalıklar ise; safra kesesi taşı, safra kesesi iltihabı, safra kesesi polipi, safra yolunda meydana gelen yaralanmalar veya darlıklar ve safra kesesi tümörleridir.

Bu gruba dahil olan hastalıkların arasında pankreasa bağlı gelişen hastalıklar da yer almaktadır. Vücut için önemli hormonlar olan insülin ve glukagon hormonları pankreasta üretilir. Herhangi bir sebeple pankreasın alınması halinde vücut artık bu hormonları üretemez. Bu nedenle pankreası alınan kişilerin bu duruma dikkat etmesi gereklidir. Pankreasa bağlı gelişen bazı hastalıklar ise; akut pankreas ve kronik pankreas enfeksiyonu ve pankreas kanseridir. Gastroenteroloji bölümünde bu hastalıkların seyrine göre tanı ve tedavi işlemi planlanır.

Gastroenteroloji bölümünün geniş bir hastalık yelpazesi bulunmaktadır. Bu hastalıkların teşhisinde genel olarak hasta öyküsü alındıktan sonra doktor tarafından geniş kapsamlı bir muayene yapılır. Hekimin gerek görmesi durumunda ise birçok farklı teşhis yönteminden faydalanılır. Bunlar; Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi (CT), Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR), Endoskopik Retrogard Kolanjiyo-Pankreatografi (ERCP), Endosonografi (EUS)’dir. Ayrıca kan ve gaita testi gibi laboratuvar ortamında yapılan testler de istenebilir.