Genellikle halk arasında sivilce diye anılan akne en sık karşılaşılan cilt problemidir.

Akne, cildimizin gözeneklerinin üzerinde yerleşir, kırmızı renkte ve ciltten kabarık olarak görülür. Zaman zaman içi iltihaplı olabilir. Akne aynı zamanda bazı hastalıkların da belirtisi olarak karşımıza çıkabilmektedir.

Akne kişinin derisinde bulunan yağ bezlerinden kaynaklanır. Normal süreçte bu yağ bezlerinin salgılamış olduğu sebumun (yağ bezlerinin meydana getirdiği salgı) deri yüzeyine çıkması ve atılması gerekirken, yağ bezlerinin olağan üstü sebum salgılaması durumunda deri yüzeyine çıkan kanallar tıkanır. Oksijensiz bu ortam bakterilerin gelişmesine neden olur ve sonunda cilt yüzeyinde enfeksiyonlu kırmızı şişlikler oluşur. Yani aknenin temel nedeni aslında bu tıkanıklıklardır. Akne daha sıklıkla ergenlik döneminde görülür.

Akne en çok yüz, gövde üst bölümü sırt gibi deride yağ bezlerinin yoğun olduğu yerlerde ortaya çıkmaktadır.

Akne Kaç Yaşında Başlar Ve Nerelerde Çıkar?
Akne genelde ergenlik döneminde ortaya çıkmaya başlar.

Bunun başlıca nedeni ergenlik çağında ciltteki yağ bezlerinin aktif olarak çalışması gelir. Yine yağ bezlerinin aktif olduğu  bebeklik, çocukluk ve erişkin dönemlerinde de ortaya çıkabilmektedir.

Belirli yaşlara göre cinsiyet farklılığı göstermektedir ve ergenlik döneminde kızlarda erkeklerden daha erken yaşta ortaya çıkma eğilimindedir. En yüksek görülme sıklığı kızlarda 14-17 erkeklerde ise 16-19 yaşlarıdır.  Nadiren 40’lı yaşlara kadar sürebilmektedir.

Aknenin Temel Nedenleri Nedir?
Akne oluşumunda temelde yatan 4 ana neden vardır. Bunlar:

• Hormonlar diğer adıyla androjenler
• Kişide artan sebum üretimi
• Folikülün içindeki meydana gelen bazı değişiklikler
• Bakteriler

Aknenin oluşumunda temel faktör yüksek hormon seviyeleridir. Androjen olarak adlandırılan erkek cinsiyet hormonları, erkek ve kız çocuklarında ergenlik döneminde artış gösterir. Fazla androjen yağ bezlerinin büyümesine öncülük eder ki bu da daha fazla sebum üretimi demektir.
Bir başka faktör kalıtım, yani genlerdir. Sivilce gelişimine eğilim aileden miras olabilir. Örneğin; okul çağındaki çocuklarla yapılan çalışmalar akne olan çocuklarda aile öyküsünün var olduğunu göstermektedir.

Bazı durumlarda ve hastalıklarda da akne oluşumunun arttığı bilinmektedir. Strese, yanlış beslenmeye, sindirim sistemindeki bazı hastalıklara, böbrek sorunlarına, hijyen sorunlarına ve yine bazı cilt rahatsızlıklarına bağlı olarak da akne gelişebilmektedir.

Birkaç faktör akneyi daha kötü yapabilir. Kadınlardaki hormon seviyesi menstrual döngünün başlangıcından 2-7 gün öncesinde aknenin kötüleşmesine sebep olabilir. Gebeliğe bağlı hormonal değişiklikler aknenin kötüleşmesine sebep olabilir. Ayrıca kadınlar doğum kontrol haplarını kullanmaya başladıklarında ya da bıraktıklarında oluşan hormonal değişiklikler de aknenin alevlenmesine sebep olabilir. Stres, özellikle ağır yada uzamış duygusal gerginlik de ayrıca akneyi daha kötü yapabilir.

Yağlı makyaj yapmak folikül hücrelerini değiştirebilir ve onları birlikte yapıştırabilir. Yüzü sıkıştırmak yada ovalamak, baskı uygulayan bisiklet kaskları, sırt çantaları ya da sıkı yakalar, çevresel irritanlar (örneğin; yüksek nem ve çevre kirliliği), lekelerin sıkıştırılması akneyi daha da kötüleştirebilir. Akne çikolata yemeye, yağlı yiyecek tüketmeye ve kirli deriye bağlı değildir.

Belli ilaçlar akne sebebi olarak bilinir. Bunların içindekiler;

1. Androjenler: erkeklik hormonları
   b. Lityum: bipolar bozukluklar için kullanılır.
   c. Barbitüratlar: nöbetleri kontrol için kullanılır.

Kistik akne nedir?

Bazı akneler ufak değildir. Birçok gözeneğin çıkışları aynı anda tutulmuştur. Oldukça sert, bazen ortası hafifçe yumuşamış, pembeden mora doğru değişen renklerde, çoğu kez ağrılı ve büyük nodüller ya da kistler şeklindedir.

Bu akne türünün tedavisi ise sürülen ilaçlarla olamamaktadır. Ağızdan alınması önerilen retinoidlerle yani A vitamini türevi ilaçlarla mümkün olabilmektedir. Şayet zamanında bu tedavilere başlanmazsa bu lezyonlar çok geç iyileştikleri için yerlerinde ciddi iz bırakabilirler.

Akneli kişilerin mutlaka bilmesi gereken püf noktaları:

• Akne uzun sürelidir, dolayısıyla uzun süre tedavi gerektirir.
• Akne tedavi edilmezse iz kalma riski daha yüksektir.
• Kişinin evde yüzüyle oynaması, sıkması, kaşıması, iz kalma riskini artırır.
• Akne bir deri hastalığıdır. Tedavisi deri hastalıkları uzmanı hekimin alanına girer.
• İlaç tedavisi kişiye göre değişir. Bu nedenle arkadaştan, komşudan ilaç tavsiyesi almak yanlıştır. İlaç seçimini hekim, hastanın yaşına, cinsiyetine, sivilcelerin şiddetine, yaygınlığına göre yapar.
• Erkek hastalarda akne genellikle genç erişkin yaşlarında iyileşir.
• Kadın hastalarda erişkin yaşta sık görülür.

Akne nasıl tedavi edilir?

• Akne tedavi edilebilir bir deri hastalığıdır. Ancak tedavi süreci uzundur. Tedavi sürecinde yanıt 2. aydan itibaren başlar; 4-8 ay arasında devam eder. Sivilce tedavisinde etkin sonuca ulaşmak için sabırla beklemek gerekir.
• Hafif aknelerde; deriye sürülecek antibiyotikli krem, solüsyon ve jeller ile tedavi sağlanabilmektedir. Biraz kuruluk yapabileceğinden, yağsız bir nemlendirici kullanmakta fayda vardır.
• Orta şiddetli aknede, ağız yolu ile alınan antibiyotikler kullanılır. Bunlar; kıl foliküllerinde bulunan bakterilere karşı etkin olmaları sebebiyle, kızarıklık ve iltihaplanmaları azaltırlar.
• Hormonal kaynaklı aknelerde doğum kontrol hapları akneyi önemli derecede iyileştirebilir. Şiddetli aknede, ağızdan alınan isotretinoin tedavisi yapılmaktadır.
• Diğer bir seçenek olarak ise; peeling, meyve asitleri ve kimyasallarla yapılan soyma tedavilerini söyleyebiliriz. Bunlarla gözle görünür derecede başarı sağlanmaktadır. Glikolik asit, laktik asit, TCA, kimyasal peeling son yıllarda etkin şekilde bu tedavilerde rol oynamakta; özellikle akneli ciltlerde yağ kontrolü sağlamak için önerilmektedirler.
• Peeling işlemi; cildin soyularak gözeneklerin açılmasını ve temiz kalmasını sağlar, cildi yeniler. Böylece akne gelişimi engellenmiş olur. Aynı zamanda akne sonucu oluşan izlerin ve lekelerin tedavisinde de oldukça etkindir.
• Son zamanlarda aktif akne döneminde lazer tedavileri uygulanan tedavi yöntemleri arasına girmiştir.
• Akne izlerinde fraksiyonel lazer sistemleri günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.